Pompa ciepła czy gaz ? – porównujemy koszt inwestycji, eksploatacji i rozmiar kotłowni z pompą ciepła i kotłem gazowym!

Zastanawiasz się jakie urządzenie będzie lepsze do ogrzewania Twojego domu – pompa ciepła czy gaz? Z naszego artykułu dowiesz się jakie urządzenie zastosować dla swojej instalacji centralnego ogrzewania.

Jakie są koszty ogrzewania gazem a jakie pompą ciepła?

Kryzys na rynku paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania oraz wytwarzania energii elektrycznej powoduje coraz wyższe koszty ogrzewania budynków a co za tym idzie klienci szukają tanich źródeł ciepła. Wybór odpowiedniego źródła ciepła nie jest rzeczą łatwą i wielu ludzi stoi przed dylematem na jakie źródło ciepła się zdecydować.

W ostatnich latach gazowe kotły kondensacyjne zyskiwały dużą popularność spowodowane było to korzystnymi cenami montażu takiego urządzenia oraz niską ceną gazu.

Obecnie uwarunkowania polityczne oraz wybuch wojny na Ukrainie spowodował gwałtowny wzrost cen gazu oraz węgla kamiennego co przełożyło się na spadek zainteresowania kotłami gazowymi na rzecz alternatywnych i ekologicznych źródeł energii jakimi są pompy ciepła. W naszym artykule postaramy się przybliżyć wady, zalety oraz koszty ogrzewania pompami ciepła oraz gazowymi kotłami kondensacyjnymi, w pierwszej kolejności omówione zostaną kotły gazowe a następnie pompy ciepła.

Jakie są wady kotłów gazowych?

W przypadku montażu kotła gazowego w istniejącym budynku (modernizacja źródła ciepła) konieczne jest wykonanie odpowiedniego przewodu spalinowego (komina) do kotła.

Kocioł gazowy wymaga odpowiedniego przyłącza gazowego (prowadzenie rur w wykopie od skrzynki rozdzielczej do instalacji odbiorczej w budynku, lub montaż zbiornika na gaz ciekły) oraz wydanie warunków technicznych przyłączenia za wszystkie te usługi trzeba zapłacić, są to koszty które należy doliczyć do instalacji takiego urządzenia.

Kolejną wadą kotłów gazowych są wahania cen gazu na rynku co wpływa znacząco na koszty ogrzewania, w przypadku kotłów gazowych nie ma możliwości bilansowania kosztów ogrzewania gazem tak jak w przypadku pompy ciepła wraz z instalacją fotowoltaiczną która może znacząco zmniejszyć koszty za energie, kotły gazowe jak i również przewody kominowe wymagają corocznych przeglądów wykonywanych przez uprawnione do tego osoby. Wykonywanie corocznych przeglądów kotła oraz instalacji gazowej jest obowiązkowe i konieczne – zapewni to użytkownikowi bezpieczną i bezawaryjną eksploatacje urządzenia oraz systemu grzewczego.

Kocioł gazowy nie jest w pełni zeroemisyjnym źródłem ciepła w porównaniu do pompy ciepła -Unia Europejska planuje zakazać montażu kotłów gazowych w budynkach mieszkalnych do 2030 roku.

Zalety kotłów gazowych

Kotły gazowe posiadają szereg zalet do których można zaliczyć :

-Bezobsługowość obecne kotły kondensacyjne nie wymagają od użytkownika obsługi, sterowanie może zostać całkowicie zautomatyzowane.

-Instalacja grzewcza z kotłem gazowym wymaga mało miejsca w porównaniu do pompy ciepła (nie wymaga bufora oraz dużego zasobnika ciepłej wody użytkowej)

-Do zalet kotła kondensacyjnego można zaliczyć również niższy koszt samej kotłowni gazowej w porównaniu do pompy ciepła (pod warunkiem że w budynku istnieje przyłącze gazu ziemnego).

-Kocioł gazowy kondensacyjny z zamkniętą komorą spalania z pośród kotłów spalających paliwa posiadają najwyższą sprawność spalania wynosi nawet 100%, dodatkowo ciepło jest odbierane z pary wodnej znajdującej się w spalinach.

-na wydajność i moc kotła kondensacyjnego nie ma wpływu temperatura zewnętrzna (w przeciwieństwie do powietrznej pompy ciepła)

-brak stałych produktów spalania, które występują podczas spalania węgla kamiennego oraz peletu.

Przykład kotłowni z kondensacyjnym kotłem z zamknięta komora spalania

Orientacyjny koszt montażu kotła gazowego wraz z wykonaniem przyłącza gazowego oraz kotłowni wraz z kominem wacha się w przedziale od 15,000zł brutto (Vat 8%) do 25,000zł (brutto Vat 8%), Cena uzależniona jest od producenta kotła, ilości obiegów grzewczych oraz długości przyłącza gazowego, cena końcowa może ulec zmianie jeżeli konieczne będzie wykonanie długiego przyłącze gazowego np.60 m lub więcej.

Jakie są wady i zalety pomp ciepła?

Wady Pompy ciepła:

-W większości pomp ciepła powietrznych w niskich temperaturach zewnętrznych następuje spadek mocy grzewczej i urządzenie musi się wspomagać grzałką lub innym źródłem (np. kocioł gazowy, olejowy) nie mniej jednak są na rynku pompy powietrzne które utrzymują pełną moc grzewczą nawet do -15° C bez wspomagania się grzałkami. Ponadto gruntowe pompy ciepła nie mają spadków mocy grzewczej w zależności od temperatury zewnętrznej ponieważ źródłem ciepła jest grunt o stałej temperaturze.

-W Maszynowni w której znajduje się pompa ciepła musi się znaleźć zbiornik ciepłej wody użytkowej, bufor hydrauliczny, osprzęt, a to zajmuje miejsce, istnieje możliwość budowy bardziej kompaktowej maszynowni z udziałem jednostek wewnętrznych z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody użytkowej.

-Koszt montażu pompy ciepła powietrznej jest większy niż koszt montażu kotła gazowego (ale pod warunkiem że nie wykonujemy nowego przyłącza gazowego o znacznej długości). Orientacyjny koszt montażu pompy ciepła powietrze/woda wynosi od 35,000zł do 60,000zł (brutto VAT 8%).

Zalety powietrznych pomp ciepła :

– Wygoda użytkowania – pompy ciepła powietrzne jak i gruntowe są źródłami bezobsługowymi pracującymi w pełni automatycznie, dodatkowo w większości pomp ciepła jest możliwość sterowania urządzeniem przez Internet dzięki czemu możemy dowolnie ustawiać temperatury oraz godziny w jakich dana temperatura ma być utrzymana lub obniżona np. podczas urlopu.

– Pompy ciepła powietrzne mogą bardzo dobrze współpracować z instalacją fotowoltaiczną, większość pomp ciepła posiada funkcję smart grid dzięki czemu podczas słonecznego dnia i dużej produkcji energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych urządzenie „samo wie” żeby np. podgrzać zbiornik ciepłej wody użytkowej dzięki czemu koszt podgrzania zbiornika jest zerowy albo bardzo niski dodatkowo zwiększamy poziom auto konsumpcji energii elektrycznej wytworzonej przez naszą instalację PV.

– Czynnik ekologiczny– pompy ciepła powietrzne oraz gruntowe są najbardziej ekologicznym źródłem ciepła jaki jest obecnie dostępny na rynku.

– Pompa ciepła powietrzna nie wymaga wykonania dolnego źródła – dolne źródło ciepła w postaci odwiertów lub wymiennika poziomego.

– Pompy ciepła są bardzo wydajnymi urządzeniami – posiadają wysoką sprawność wytwarzania energii cieplnej z 1 kWh energii elektrycznej pompa ciepła powietrzna jest w stanie wytworzyć od 3 do 4 kWh energii cieplnej, o wydajności pomp ciepła mówi nam współczynnik COP (coefficient of performance). Tak więc dzięki wysokiej wydajności ogrzewanie pompą ciepła jest jednym z najtańszych obecnie dostępnych rozwiązań na rynku dzięki czemu zyskuje coraz większą popularność.

– Pompy ciepła powietrzne w nowych budynkach z dobrą izolacją oraz instalacją ogrzewania podłogowego zużywają bardzo mało energii – razem z instalacją paneli fotowoltaicznych która skutecznie obniża rachunki za energie elektryczną, koszt sezonu grzewczego może być bardzo niski – czego w przypadku każdego innego rodzaju źródła ciepła nie da się uzyskać

– Powietrzna pompa ciepła jest tańsza od pompy ciepła gruntowej – nie wymaga kosztownych odwiertów oraz pozwoleń, jej instalacja najczęściej polega na montażu jednostki zewnętrznej oraz jednostki wewnętrznej wraz z osprzętem niezbędnym do pracy urządzenia.

– W ostatnich latach nastąpił mocny rozwój pomp ciepła powietrznych co dało efekty w postaci urządzeń które utrzymują pełną moc grzewczą nawet do -15 ° C bez wspomagania się grzałką dzięki czemu takie pompy ciepła można stosować w starszych budynkach po przeprowadzonej termomodernizacji np. z tradycyjną instalacją grzejnikową, dodatkowo rozwój i badania nad pompami ciepła pracującymi na czynniku R290 (propan) zaowocowało stworzeniem urządzeń zdolnych do pracy z instalacjami grzejnikowymi wymagającymi temperatury zasilania np. 65° C – urządzenia pracujące na czynniku R290 zyskują coraz większą popularność wśród klientów, którzy posiadają starsze budynki wymagające wyższych temperatur w instalacji grzewczej.

– Niektóre modele powietrznych pomp ciepła posiadają funkcje chłodzenia dzięki czemu w okresie letnim przy wysokich temperatur zewnętrznych istnieje możliwość chłodzenia pompą ciepła, należy jednak pamiętać o tym że musimy do tego posiadać instalację ogrzewania podłogowego lub klima-konwektory oraz bufor który zapewni nam odpowiedni zład wody, dodatkowo rury oraz rozdzielacze znajdujące się w instalacji hydraulicznej muszą być zaizolowane izolacją kauczukową – w przeciwnym razie na rurach i armaturze będzie się wykraplać wilgoć, dodatkowo należy pamiętać aby nie ustawiać niższej temperatury na ogrzewanie podłogowe niż 18° C – w innym przypadku może nastąpić wykroplenie wilgoci na posadzce. Pompy ciepła gruntowe mogą również chłodzić – chłodzenie pasywne polega ono na wymianie ciepła pomiędzy dolnym źródłem a ogrzewaniem podłogowym (bez udziału sprężarki) dodatkową zaletą chłodzenia pasywnego jest regeneracja dolnego źródła (wprowadzamy do dolnego źródła ciepło pobrane z budynku a w zamian odbieramy solankę o temperaturze ok. 7 ° C która trafia na wymiennik i jest dalej rozprowadzana na budynek, dzięki czemu grunt nie jest przechłodzony i posiada odpowiednia temperaturę która będzie niezbędna w okresie zimowym).

– Obecnie produkowane pompy ciepła w większości posiadają sprężarki z inwerterem (falownikiem) dzięki czemu do napędu sprężarki jest wykorzystywana optymalna ilość energii elektrycznej. Sprężarki z inwerterem dostosowują swoją moc do zapotrzebowania na ciepło budynku – jeżeli jest konieczność pracy z wyższym parametrem urządzenie pracuje na wyższych obrotach i produkuje więcej energii cieplnej natomiast gdy nie ma takiej konieczności obniża obroty i pobiera mniej energii.

Ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła ? a ile gazem ?

Pompa ciepła czy gaz ? co wybrać ?

Do obliczenia kosztów sezonu grzewczego przy wykorzystaniu pompy ciepła oraz kotła gazowego przyjęto budynek o powierzchni 150 [m2] i zapotrzebowaniu na ciepło 120 [kWh/m2*rok] wykonany w standardzie zgodnym z WT 2008. Koszty obliczono dla kotła współpracującego z grzejnikami o temp. zasilania 55 ° C, oraz pompą ciepła typu powietrze/woda pracująca z instalacją podłogową z temperaturą zasilania do 35° C, oraz grzejnikami o temp. zasilania 55° C. Dodatkowo założono że : w przypadku ogrzewanie gazowego zamrożono stawki na gaz ziemny z 2022r., VAT na gaz 23%, w przypadku pomp ciepła założono : 2000 kWh energii elektrycznej wg. cen z 2022r., VAT na energię elektryczną 23%, powyżej zużycia 2000 kWh – cena energii 693 zł/MWh + opłaty przesyłowe zwiększone o 20% co daje cenę końcową za 1 kWh w wysokości 1,20 zł – jest to cena końcowa brutto którą dostanie klient na fakturze.

Koszty sezonu grzewczego na przykładzie gazu oraz pompy ciepła w 2023r.

Jak widać koszty ogrzewania pompą ciepła są najniższe w przypadku ogrzewania podłogowego, różnica pomiędzy ogrzewaniem gazowym a pompą ciepła pracująca na grzejnikach jest niewielka wynika to z faktu że do analizy przyjęto wyższe stawki za energie elektryczną przewidziane w 2023r, a temperatura zasilania 55° C utrzymywana na zasilaniu grzejników jest temperaturą nie korzystną dla efektywności pompy ciepła (taka temperatura przy odpowiedniej wielkości grzejników może być bardzo rzadko utrzymywana lub w przypadku grzejników dobranych do PC nie konieczna nawet podczas dużych mrozów – mimo niekorzystnych warunków pracy dla pomp ciepła w poniższej analizie koszty ogrzewania pompą ciepła są niższe niż gazem.

Pompa ciepła czy Gaz? Naszym zdaniem – ogrzewanie pompami ciepła!

Podsumowując – pompa ciepła czy gaz ? Pompy ciepła posiadają wiele zalet a nieliczne wady wynikają z niewłaściwego montażu lub złego doboru urządzenia, a w porównaniu z montażem kotła kondensacyjnego w budynku który nie ma istniejącego przyłącza gazu koszt montażu pompy ciepła może być bardzo podobny do kosztu kotła kondensacyjnego razem z przyłączem, a koszty sezonu grzewczego niższe niż w przypadku ogrzewania gazem. Dodatkowym argumentem przemawiającym ZA pompami ciepła są wysokie dopłaty – Czyste powietrze gdy modernizujemy źródło ciepła oraz Moje Ciepło w przypadku nowo budowanych budynków.